Wacław Sobaszek

Urodził się w Ożarowie koło Opatowa. Do szkół uczęszczał: w Bytomiu, Werbkowicach koło Hrubieszowa, Opolu Lubelskim i Sokołowie Podlaskim (matura). Studiował historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie obronił pracę magisterską (9 listów o malarstwie krajobrazowym Carla Gustawa Carusa) pod kierunkiem profesora Jana Białostockiego. W trakcie studiów uczestniczył w działaniach parateatralnych Teatru Laboratorium, w Special Project w Brzezince (1975) oraz w tym samym roku w Otwartym Uniwersytecie Poszukiwań we Wrocławiu. W 1976 roku, zbierając materiały do pracy magisterskiej w Berlinie, poznał rodzinę Erdmute Henkys. Erdmute jest od 1977 roku jego partnerką życiową.

W tym samym roku wspólnie z Krzysztofem Gedroyciem, Ewą Kusiorską, Krzysztofem Łepkowskim i Ryszardem Michalskim założył w Olsztynie Interdyscyplinarną Placówkę Twórczo-Badawczą Pracownia. Działała ona w ramach Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego Pojezierze i została rozwiązana po wprowadzeniu stanu wojennego. Współtworzył w niej m. in. takie działania jak: Młyn, prowadził m. in.: Ćwiczenia, Czytania, Widzieć więcej, Improwizacje (29 października 1979, godz. 18.15) oraz wykłady w ramach Otwartego Studium Kultury (Konstruktywizm Tatlina – problem społecznego statusu działań artystycznych). W 1980 roku wspólnie z Krzysztofem Gedroyciem, Ryszardem Michalskim, Erdmute Sobaszek oraz innymi współtwórcami założył grupę teatralną Pracowni – Teatr Wehikuł, który przygotował i prezentował w różnych miejscach Polski północno-wschodniej spektakle: uliczny – Podróże do wielu odległych krajów świata (1980) oraz prezentowany w sali – Skacząca myszka (1981). W kwietniu 1982 roku odkrył jako miejsce dla teatru opuszczone warmińskie gospodarstwo na kolonii Węgajty 18. Miesiąc później wspólnie z członkiniami i członkami Pracowni rozpoczął prace adaptacyjne. W stworzonym w Węgajtach Ośrodku Działań Teatralnych "Pracownia" prowadził warsztaty i poszukiwania artystyczne – Droga teatru oraz wspólnie z Ryszardem Michalskim Projekt Vacuum. Działania Ośrodka Działań Teatralnych "Pracownia" były prezentowane w Węgajtach, Olsztynie i okolicach oraz w Holandii (1984).

 

Wacław Sobaszek, fot. Kaja Kawśniewska
Wacław Sobaszek, fot. Kaja Kwaśniewska

W bliskiej współpracy z żoną Erdmute Sobaszek przygotowuje w Węgajtach spektakle z kolejno powstającymi tu zespołami: Teatru Wiejskiego Węgajty (1986) założonego wspólnie z Małgorzatą Dżygadło-Niklaus i Wolfem Niklausem, Teatru Węgajty/Projekt terenowy (1996) oraz Innej Szkoły Teatralnej (od 2010). Reżyser przedstawień: Historie Vincenza (1988), Gospoda ku Wiecznemu Pokojowi (1992), Opowieści kanterberyjskie (1996), Kalevala - fragmenty niepisane (2000), Upiorny całun (2001), Synczyzna (2004) oraz Myszy istnieją - remake spektaklu Pracowni (2006). Twórca inscenizacji spektakli: Woda 2030 (2010), Ziemia B (2011), Ogień, kryzys, dworzec centralny (2012), Powietrze e(ks)misje (2013), Wielogłos (2014), Mniej! (2015), Godzina Zero (2016), Czujność (2017), Przesilenia (2018), Beztroska (2019), Rozziew (2020), Cały ten bajzel (2021), Kroniki nocy (2022). Pod szyldem Teatru Potrzebnego tworzy przedstawienia z udziałem mieszkańców Domu Pomocy Społecznej w Jonkowie. Wyreżyserowane przez niego spektakle: Wesele. Domena publiczna (2009), Iwona poślubiona (2010), Sen nocy letniej (2011), Ulica krokodyli (2014), Król Ubu, czyli Polacy (2016, 2022), Iwona poślubiona. 2 (2019) były prezentowane wielokrotnie w Jonkowie, Węgajtach oraz w Olsztynie (w I Liceum Ogólnokształcącym, na scenie Teatru im. S. Jaracza oraz w Miejskim Ośrodku Kultury). Organizuje wyprawy kolędnicze (od 1988), zapustne (od 1996) i alelujkowe (od 1990). Brał udział w wyprawach badawczych: na Huculszczyznę (1991), do Macedonii (1996) oraz do Białorusi (1997). Realizował projekty teatralne: w Albanii (2011), w Białorusi (1997, 1998) oraz w Tajwanie (2016). Prowadzi długofalowy program aktywności teatralno-ekologicznej do roku 2030 Źródła i przyszłość. Autor tekstów o teatrze (książki Spiski życiowe – 2020 oraz tekstów publikowanych w wielu periodykach wydawanych w kraju i za granicą), wierszy (Pomiędzy – 2017) oraz tekstów songów teatralnych. Wraz z Erdmute Sobaszek jest gospodarzem międzynarodowego festiwalu Wioska Teatralna (od 2003). Wspólnie też muzykują od pierwszej połowy lat osiemdziesiątych XX wieku. W 1996 stworzyli formację muzyczną – Kapela Terenowa, z którą koncertowali w wielu miejscach w kraju i za granicą (m.in.: w Niemczech, Szwajcarii i w Czechach). Tytuł ostatniego koncertu to Duety. Wykonywali również muzykę do spektakli innych zespołów teatralnych (Sztetl-Welt Teatru 3.5).

fot. Mikołaj Starzyński